februari 2019

Eind groep 7 of begin groep 8 krijgen leerlingen hun voorlopige  schooladvies voor het voortgezet onderwijs te horen. Halverwege groep 8 krijgen kinderen hun definitieve schooladvies. Waar wordt precies naar gekeken? Hoe kun je de CITO scores interpreteren? Wat telt mee en hoe wordt een schooladvies samengesteld?

 Leerling Volg Systeem

Het verzamelen van leerlinggegevens begint al in groep 1. Basisscholen zijn verplicht om te werken met een leerlingvolgsysteem (LVS). In het leerlingvolgsysteem worden vorderingen bijgehouden op het gebied van rekenen, begrijpend lezen, spelling, taal en lezen. De basisschool (of de stichting waar de basisschool onderdeel van is) bepaalt zelf welke toetsen er worden afgenomen en welk LVS gebruikt wordt. De meeste scholen werken met de CITO toetsen en het LVS van Cito of ParnasSys.

Het LVS geeft de leerkracht inzicht in individuele vorderingen, maar ook op vorderingen op groepsniveau. Op deze wijze kan het onderwijs zo goed mogelijk afgestemd worden op de individuele onderwijsbehoeften en die van de hele groep. Vier keer per jaar worden de groepsplannen geëvalueerd en aangepast.

Naast studieresultaten en onderwijsbehoeften, worden er bijvoorbeeld ook observaties en aantekeningen van gesprekken genoteerd. Zo kan een leerkracht in de bovenbouw alles teruglezen en precies zien hoe de ontwikkeling van de leerling is verlopen. Tevens kan de leerkracht bekijken of de resultaten van de leerling een stijgende of dalende lijn hebben.

Twee keer per jaar worden de CITO toetsen in elke groep afgenomen. Vaak worden deze scores in het rapport wat de leerling mee naar huis krijgt genoteerd. Hoe moeten we CITO scores precies interpreteren? In mijn blog over passend rekenonderwijs heb ik een toelichting gegeven:

CITO scores

Aan de hand van het aantal gemaakte fouten wordt de toets score van de leerling omgezet in een CITO score, dit wordt aangeduid met een letter (A t/m E) en/of Romeinse cijfers (I t/m V).

Wat zeggen die scores nou eigenlijk?

A of I = ver bovengemiddeld, hoogste score

B of II = boven gemiddeld

C of III = voldoende

D of IV = onvoldoende

E of V =  onvoldoende, laagste score; er is sprake van ernstige/hardnekkige problemen

Scoort een leerling een A of B of in een I of II gebied, dan scoort het boven gemiddeld. Veel scholen hanteren beide scores, dit geeft namelijk beter aan op welk niveau de leerling scoort. Wanneer de school van uw kind alleen de letters hanteert, vraag dan ook naar het Romeinse cijfer: een leerling kan namelijk een C score hebben: dit lijkt voldoende, maar wanneer dit een CIV is, scoort de leerling net aan onvoldoende (zie onderstaande afbeelding). Dit geldt ook voor een D score: dit kan een DV zijn en dan is er sprake van ernstige/hardnekkige problemen binnen het betreffende vakgebied.

 Bron: Cito

Met bovenstaande tabel kunt u zien of uw kind onder het landelijk gemiddelde scoort of juist ver daarboven, maar wat zegt dat precies over het vervolgonderwijs?

De Romeinse cijfers die de leerling de afgelopen jaren per vak heeft gehaald kunnen als richtlijn genomen worden. De genoemde niveaus geven steeds aan welke score bij welk type onderwijs een grote kans biedt voor succesvolle plaatsing:

PRO = Praktijkonderwijs

BBL = Basisberoepsgerichte Leerweg (VMBO b/bb)

KBL = Kaderberoepsgerichte Leerweg (VMBO k/kb)

TL = Theoretische Leerweg (VMBO TL)

HAVO = Hoger Algemeen Onderwijs

VWO = Voortgezet Wetenschappelijk Onderwijs

Methodetoetsen en Cito-toetsen

De meeste scholen noteren de CITO scores in het rapport dat de leerling een paar keer per jaar mee naar huis krijgt. 

Het kan zijn dat leerlingen methode gebonden toetsen (dus een toets na afronding van een blok) voldoende scoren, maar met een CITO toets niet. Een methodetoets toetst alleen wat er de afgelopen weken aan lesstof aan bod is gekomen, het is een beheersingstoets. De CITO toetsen (die in het midden en einde van het schooljaar worden afgenomen) toetsen wat er het afgelopen half jaar aan bod is gekomen. Hier wordt getoetst op vaardigheid: kan de leerling al het geleerde toepassen?

Schooladvies

Bij de samenstelling van het schooladvies wordt door een basisschool onder andere gekeken naar:

• Leerprestaties
• Ontwikkeling van de leerling gedurende de basisschoolperiode
• Werkhouding, concentratie, motivatie en doorzettingsvermogen
• Huiswerkattitude
• Zelfvertrouwen

Bij een voorlopig schooladvies wordt, indien een school daar voor heeft gekozen, de entreetoets meegenomen in het advies.

Eindtoets

Basisscholen zijn verplicht om een eindtoets bij leerlingen af te nemen (dit gebeurt tussen half april en half mei). Als een leerling de eindtoets beter maakt dan het schooladvies, dan zal de basisschool het eindadvies heroverwegen. Het advies kan dan aangepast worden: een TL advies kan bijvoorbeeld een TL/HAVO advies worden. Indien de leerling lager scoort dan het schooladvies, dan past de basisschool niets aan.

Plaatsing Middelbare school

Een middelbare school moet het advies van de basisschool overnemen. De school mag een leerling niet weigeren, omdat de score van de eindtoets in hun ogen te laag is.  De school mag wel zelf bepalen in welk type klas deze leerling komt: heeft een leerling een HAVO advies, dan kan de school zelf bepalen of de leerling in een TL/HAVO, HAVO of een HAVO/VWO klas geplaatst wordt.

Veel basisscholen geven naast het schooladvies ook een plaatsingsadvies, waarin duidelijk wordt aangegeven in welk type klas de leerling het beste geplaatst kan worden.

Tot slot

Belangrijk is dat een leerling een advies krijgt wat op dat moment bij hem of haar past. Houd altijd voor ogen wat het beste is voor het kind.